W dniu 5 czerwca 2023 r. w ramach współpracy biblioteki szkolnej PSP w Kazanowie z Biblioteką Pedagogiczną w Radomiu Filia w Zwoleniu, zostały przeprowadzone dla dzieci i młodzieży naszej szkoły,  lekcje biblioteczne na temat „Rodzina Ulmów – bohaterstwo codzienności.”  Przed rozpoczęciem zajęć pani wicedyrektor Bożena Tyburska serdecznie powitała  panią Martę Nachyłę pracującą w Bibliotece Pedagogicznej w Radomiu Filia w Zwoleniu, która przeprowadziła lekcje na dwóch poziomach: dla klas I – III oraz IV – VIII.

Dekorację na lekcje historii wykonała pani Grażyna Sajnóg nauczycielka biblioteki szkolnej, nagłośnienie przygotował pan Michał Pawlik.

Głównym celem lekcji  było przedstawienie sytuacji w jakiej znalazła się ludność żydowska w czasie okupacji niemieckiej oraz zapoznanie z zagadnieniem pomocy udzielanej Żydom na terenie okupowanej Polski, w oparciu o historię rodziny Ulmów. Oprócz przedstawienia uczniom faktów historycznych, dodatkowym celem zajęć było omówienie istoty wartości moralnych, postaw społecznych, ćwiczenie koncentracji i umiejętności uważnego słuchania oraz rozbudzanie empatii.

Pani Marta zapoznała uczniów z rodziną Ulmów pochodzącą ze wsi Markowa, tym samym przedstawiła wielopokoleniowe współistnienie chrześcijan i Żydów na terenie Polski. Świat rodziny Ulmów, ich codzienne życie uczniowie poznali na podstawie opowiadania nauczyciela a także prezentacji pt. „Superbohaterowie z Polski”, w której wykorzystano zdjęcia  wykonane przez Józefa Ulmę.

Józef i Wiktoria Ulmowie mieszkali we wsi Markowa w przedwojennym województwie lwowskim, a dzisiejszym województwie podkarpackim. Józef Ulma (1900–1944) był ogrodnikiem i działaczem społecznym. Jako fotograf amator dokumentował życie rodzinnej Markowej. Zachowało się wiele zdjęć, na których uwiecznił żonę Wiktorię oraz swoje małe dzieci: Stasię, Basię, Władzia, Frania, Antosia i Marysię. Wiktoria – żona Józefa uczęszczała na kurs na Uniwersytecie Ludowym w sąsiedniej miejscowości oraz grała role w amatorskim teatrze. Podczas okupacji niemieckiej w 1942 r., mimo biedy i zagrożenia życia, Ulmowie dali schronienie ośmiorgu Żydom. O fakcie ukrywania Żydów przez rodzinę Ulmów doniósł Niemcom prawdopodobnie Włodzimierz Leś – granatowy policjant z Łańcuta. Rankiem 24 III 1944 r. przed ich dom przybyło pięciu niemieckich żandarmów oraz kilku granatowych policjantów. Najpierw zamordowano Żydów, potem Józefa i Wiktorię (będącą w siódmym miesiącu ciąży) a następnie ich małe dzieci. W 1995 r. Wiktoria i Józef Ulmowie zostali uhonorowani pośmiertnie tytułem Sprawiedliwy wśród Narodów Świata. W 2010 r. prezydent RP Lech Kaczyński odznaczył ich Krzyżem Komandorskim Orderu Odrodzenia Polski.  W 2003 r. rozpoczął się proces beatyfikacyjny całej rodziny. Zgodnie z decyzją Papieża Franciszka beatyfikacja rodziny Ulmów odbędzie się 10 września 2023 roku w Markowej.

Podczas lekcji uczniowie dowiedzieli się również, że na pamiątkę tamtych wydarzeń, w Markowej w 2016 r. zostało otwarte Muzeum Polaków Ratujących Żydów podczas II wojny światowej im. Rodziny Ulmów. Muzeum ma upowszechniać wiedzę o Polakach, którzy – mimo grożącej kary śmierci – pomagali ludności żydowskiej skazanej przez III Rzeszę Niemiecką na zagładę.

Lekcje biblioteczne dostarczyły dzieciom i młodzieży wiele nowych i wartościowych informacji na temat zagadnienia pomocy Żydom na terenie okupowanej Polski, w oparciu o historię rodziny Ulmów.

Nauczyciel biblioteki szkolnej
Grażyna Sajnóg