Światowy Dzień Książki i Praw Autorskich
Poetka, laureatka literackiego Nobla, Wisława Szymborska nazywała czytanie „najpiękniejszą zabawą jaką sobie ludzkość wymyśliła”, Bolesław Prus określał to „nowym zmysłem”. Kartezjusz pisał, że „czytanie dobrych książek jest niczym rozmowa z najwspanialszymi ludźmi minionych czasów”, z kolei Cyceron, że „pokój bez książek jest jak ciało bez duszy”. Czy można się z tymi słowami nie zgodzić?
Wszystkie te sentencje o czytaniu, są jak najbardziej aktualne, a świadczą o tym liczne uroczystości promujące czytelnictwo.
Światowy Dzień Książki i Praw Autorskich to uroczystość obchodzona 23 kwietnia w ponad 100 krajach na całym świecie! To święto autorów, ilustratorów, wydawców, książek, Czytelników i czytelnictwa, które zostało ustanowione w 1995 roku przez UNESCO i ma na celu promocję czytelnictwa, edytorstwa i ochronę własności intelektualnej prawem autorskim.
23 kwietnia to nie tylko święto książek i czytelnictwa, ale też, jak sama nazwa wskazuje, dzień praw autorskich. Zarówno pisarze, jak i wydawcy wiedzą, że bez nich rynek książki pewnie by nie istniał.
Co to jest prawo autorskie? Zgodnie z definicją słownikową to „przepisy prawne określające uprawnienia przysługujące autorowi dzieła artystycznego, literackiego lub naukowego”.
Światowy Dzień Książki i Praw Autorskich jest okazją do dyskusji na różne tematy związane nie tylko z wydawnictwami, prawami autorskimi, ale także z książką jako źródłem wartości i wiedzy, a także skarbnicą dziedzictwa niematerialnego i różnorodności kulturowej.
Pomysł organizacji tego święta zrodził się w 1926 r. w Katalonii. W Hiszpanii Dzień Książki jest świętem oficjalnym od roku 1930, a od 1964 – we wszystkich krajach hiszpańskojęzycznych. 23 kwietnia jest w Katalonii hucznie obchodzonym świętem narodowym, jako dzień jej patrona – Świętego Jerzego. Zgodnie z długą tradycją obdarowywano w ten dzień kobiety czerwonymi różami, mającymi symbolizować krew smoka pokonanego przez św. Jerzego. Później kobiety zaczęły odwzajemniać się mężczyznom podarunkami z książek. Ten prezent to pomysł, na który na początku XX wieku wpadł słynny lokalny wydawca.
W związku z rosnącym sukcesem Światowego Dnia Książki i Praw Autorskich, UNESCO (Organizacja Narodów Zjednoczonych do spraw Oświaty, Nauki i Kultury) w 2001 r. ustanowiło tytuł Światowej Stolicy Książki. Tytuł ten przyznawany jest co roku przez UNESCO, jako wyróżnienie dla najlepszego przygotowanego przez dane miasto programu promującego książki i czytelnictwo. Ta inicjatywa to pomysł na połączenie Czytelników z całego świata, tak aby ani język ani kultura nie były barierą utrudniającą wspólne działanie. Pierwszym miastem, które otrzymało to miano był Madryt. Kolejne wyróżnione miasta to Aleksandria, Delhi, Antwerpia, Montreal, Turyn, Bogota, Amsterdam, Bejrut, Lublana, Buenos Aires, Erywań, Bangkok. Polska również dostąpiła tego zaszczytu. W 2016 Wrocław był pierwszym miastem w Polsce, które uzyskało tytuł Światowej Stolicy Książki. Komitet selekcyjny UNESCO wyróżnił Wrocław „za wyjątkowe atuty programu zarówno pod względem jakości, jak i różnorodności jego elementów”. Kadencja Wrocławia jako Światowej Stolicy Książki rozpoczęła się 23 kwietnia 2016 roku i trwała dokładnie rok. W tym samym czasie miasto pełniło również rolę Europejskiej Stolicy Kultury 2016.
Światowy Dzień Książki i Praw Autorskich to dzień, w który odbywa się mnóstwo wydarzeń związanych z czytaniem, spotkań z pisarzami, a dla wielbicieli książek księgarnie przygotowują rozmaite akcje promocyjne. W tym roku święto to będzie wyglądało zupełnie inaczej. Epidemia koronawirusa uniemożliwiła wiele przedsięwzięć, uroczystości, działań promujących czytelnictwo na całym świecie a także w Polsce.
Drodzy Czytelnicy!
Aby pielęgnować tradycje związane z obchodami Światowego Dnia Książki i Praw Autorskich możecie wspólnie z rodziną celebrować to święto. Czas spędzany w domu można zorganizować na wiele sposobów. Ciekawym pomysłem może być wspólne głośne czytanie literatury pięknej, literatury popularnonaukowej, przypomnienie sobie ulubionych książek, również tych, po które nie sięgaliście od wielu lat.
Empik przygotował promocyjny dostęp do bazy 11 tysięcy e-booków i audiobooków dostępnych w ramach aplikacji Empik Go dostępnej na Androida i iPhone’a.
https://www.empik.com/czas-w-domu
Najmłodsi czytelnicy z pomocą Rodziców mogą posłuchać ciekawych utworów np. :
- „Opowiadania do chichotania” – Renata Piątkowska
- „Awantura w bajkach” – Agnieszka Olejnik
- „Mopsik, który chciał być jednorożcem” – Bella Swift
- „Przygody Kota Filemona” – Sławomir Grabowski, Marek Nejman
Czytelnikom starszym proponuję:
- „Mazurscy w podróży. Bunia kontra fakir.” – Agnieszka Stelmaszyk
Poniżej przedstawiam wybór bibliotek cyfrowych i innych źródeł darmowych ebooków.
17 zalet książki
opracowała je
SZWEDZKA AKADEMIA LITERATURY DZIECIĘCEJ
1. Książka pozwala nam rozwijać język i słownictwo. Uczy nas wyrażać myśli i rozumieć innych.
2. Książka rozwija myślenie. Dostarcza nam pojęć myślowych i nowych idei, rozszerza naszą świadomość i nasz świat.
3. Książka pobudza fantazję, uczy budować obrazy w wyobraźni.
4. Książka dostarcza nam wiedzy o innych krajach i kulturach, o przyrodzie, technice, historii, tym wszystkim, o czym chcielibyśmy dowiedzieć się czegoś więcej.
5. Książka rozwija nasze uczucia i zdolności do empatii. Wyrabia w nas umiejętności wczuwania się w czyjąś sytuacje.
6. Książka dodaje sił i zapału. Dostarcza nam rozrywki emocji. Może rozśmieszyć lub zasmucić. Może pocieszyć i wskazać nowe możliwości.
7. Książka może stawiać pytania, które angażują i pobudzają do dalszych przemyśleń.
8. Książka uczy nas etyki. Skłania do namysłu nad tym, co słuszne, a co nie, co dobre, a co złe.
9. Książka może wytłumaczyć rzeczywistość i pomóc w zrozumieniu zależności.
10. Książka może udowodnić, że często pytanie ma więcej niż jedną odpowiedź, że na problem da się spojrzeć z różnych stron. Może podpowiedzieć inne sposoby rozwiązywania konfliktów niż przemoc.
11. Książka pomaga nam zrozumieć siebie. Odkrycie, że są inni, którzy myślą jak my, że mamy prawo do swoich odczuć reakcji, umacnia nasze poczucie własnej wartości.
12. Książka pomaga nam zrozumieć innych. Lektura książek pisarzy z innej epoki, innego świata i odkrywanie, że ich myśli i odczucia nie różnią się od naszych, buduje tolerancje dla innych kultur i zapobiega uprzedzeniom.13. Książka jest naszym towarzyszem w samotności. Łatwo wsiąść ją ze Sobą i czytać gdziekolwiek. Z biblioteki można ją wypożyczać za darmo i nie trzeba podłączać do prądu.
14. Książka jest częścią naszego dziedzictwa kulturowego. Dzięki niej mamy wspólne doświadczenia i punkty odniesień.
15. Dobra książka dla dzieci, którą można czytać na głos, przynosi radość dzieciom i dorosłym. Buduje pomost między pokoleniami.
16. Książka dla dzieci to pierwsze spotkanie z literaturą – nieograniczonym światem, z którego czerpiemy przez całe życie. To bardzo ważne spotkanie, gdyż, jeśli nie zostanie zmarnowane, pokaże ile może dać dobra literatura.
17. Literatura wzbogaca kulturę kraju. Daje pracę wielu ludziom: pisarzom, ilustratorom, wydawcą, bibliotekarzom …. Literaturę można również eksportować przynosząc krajowi dochód i uznanie za granicą.
Warto poświęcić czas spędzany w domu na czytanie, które ma bardzo wiele zalet. Przekonajcie się, że książki mogą znacząco zmienić Wasze życie i Was samych, oczywiście na lepsze.
Serdecznie pozdrawiam
Nauczyciel biblioteki szkolnej Grażyna Sajnóg