Wpływ aktywności fizycznej na zdrowie dzieci i młodzieży

„Zdrowie i siła lepsze są niż wszystko złoto, a mocne ciało niż niezmierny majątek. Nie ma większego bogactwa nad zdrowie ciała. I nie ma zadowolenia nad radość serca.”
(z Księgi Mądrości Syracha 30, 15–16)
Drodzy Uczniowie!
Ruch to najważniejszy po odżywianiu czynnik determinujący zdrowie. Według Andrzeja Krawańskiego „aktywność ruchowa to proces edukacyjny, którego najważniejszym elementem na gruncie kultury fizycznej nie jest usprawnianie, lecz uzyskanie nawyku ruchu”.
Aktywność fizyczna jest bardzo ważna zarówno dla dzieci jaki i młodzieży. Zapewnia prawidłowy rozwój układu mięśniowo-szkieletowego (kości, mięśnie i stawy), stymuluje rozwój układu krążenia oraz oddechowego (serce i płuca), pobudza rozwój układu nerwowego (koordynacja i balans ciała, kontrola ruchów). Warunkuje również utrzymanie prawidłowej masy ciała. Ruch jest czynnikiem hartującym, a więc zapobiegającym występowaniu różnych chorób wieku dziecięcego i młodzieńczego.
Istnieją naukowe dowody, że aktywność fizyczna, zarówno spontaniczna, jak i zorganizowana poprawia kondycję psychiczną młodego człowieka. Ruch i ćwiczenia fizyczne wpływają korzystnie na samopoczucie, ułatwiają radzenie sobie ze stresem, a także wspomagają leczenie oznak depresji, jeśli takie się pojawiają. Aktywność fizyczna przyczynia się również do poprawy takich sprawności umysłowych, jak szybkość podejmowania decyzji, planowanie i pamięć krótko – i długotrwała, skupienie i podzielność uwagi.
Ruch sprawia przyjemność
Czy aktywność fizyczną możemy traktować jako przyjemność? Oczywiście tak – i dotyczy to nie tylko dzieci, które lubią różne formy ruchu. Podczas wysiłku fizycznego w organizmie człowieka wytwarzane są endorfiny nazywane hormonem szczęścia, które powodują doskonały nastrój. Badania przeprowadzane na sportowcach wskazują, że poziom endorfin wzrasta, jeśli ruchowi towarzyszy rywalizacja. Dlatego człowiekowi na każdym etapie rozwoju powinny towarzyszyć elementy rywalizacji, ale takiej, która jednocześnie uczy i wychowuje, która pozwala odnaleźć się w środowisku społecznym.
Światowa Organizacji Zdrowia (WHO) zaleca dzieciom i młodzieży w wieku 5–17 lat co najmniej 1 godzinę ruchu o średniej i zwiększonej intensywności. Poza tym co najmniej 3 razy w tygodniu dziecko powinno wykonywać przez 30 minut intensywne ćwiczenia, podczas których następuje wzmacnianie mięśni odpowiedzialnych za postawę ciała, oraz ćwiczenia poprawiające gibkość.
Obecna definicja zdrowia przyjęta przez Światową Organizację Zdrowia jest następująca:
Zdrowie to nie tylko całkowity brak choroby, czy kalectwa, ale także stan pełnego, fizycznego, umysłowego i społecznego dobrostanu (dobrego samopoczucia).
O zdrowiu w literackiej odsłonie
„Na zdrowie”
Jan Kochanowski
Szlachetne zdrowie,
Nikt się nie dowie,
Jako smakujesz,
Aż się zepsujesz.
Tam człowiek prawie
Widzi na jawie
I sam to powie,
Że nic nad zdrowie
Ani lepszego,
Ani droższego;
Bo dobre mienie,
Perły, kamienie,
Także wiek młody
I dar urody,
Miejsca wysokie,
Władze szerokie
Dobre są, ale –
Gdy zdrowie w cale.
Gdzie nie masz siły,
I świat niemiły.
Klejnocie drogi,
Mój dom ubogi
Oddany tobie
Ulubuj sobie!
„Człowiek i zdrowie”
Ignacy Krasicki
W jedną drogę szli razem i człowiek, i zdrowie.
Na początku biegł człowiek; towarzysz mu powie:
„Nie spiesz się, bo ustaniesz”. Biegł jeszcze tym bardziej.
Widząc zdrowie, że jego towarzystwem gardzi,
Szło za nim, ale z wolna. Przyszli na pół drogi:
Aż człowiek, że z początku nadwerężył nogi,
Zelżył kroku na środku. Za jego rozkazem
Przybliżyło się zdrowie i odtąd szli razem.
Coraz człowiek ustawał, mając w pogotowiu
Zbliżył się: „Iść nie mogę, prowadź mnie” — rzekł zdrowiu.
„Było mnie zrazu słuchać” — natenczas mu rzekło;
Chciał człowiek odpowiedzieć… lecz zdrowie uciekło.
Poniżej podaję linki do filmików na temat aktywności fizycznej. Są one bardzo krótkie ale zawierają bardzo dużo informacji na temat korzyści płynących z aktywności fizycznej.
- Śmietnik w mojej głowy – odcinek 5 –„Sport na zdrowie”
- „Jakie są korzyści z regularnej aktywności fizycznej”
- „Przygody Oli i Stasia #13. Aktywność fizyczna”
Wiosna i lato to idealny czas na aktywność fizyczną na świeżym powietrzu. Dzieci, w głównej mierze te w wieku przedszkolnym i młodszym wieku szkolnym , mają ogromną potrzebę ruchu, który nie tylko zaspokoi ich aktywność ruchową, ale także wpłynie korzystnie na wiele innych aspektów ich rozwoju.
Grażyna Sajnóg
Beata Bartkiewicz